Juiste vetzurenprofiel aan het begin van de lactatie belangrijk

Holstein cows volac wilmar feed ingredients detail

Nieuw onderzoek van de Michigan State University(VS) toont significante verbeteringen van de productie en vruchtbaarheid van melkkoeien als het rantsoen aan het begin van de lactatie wordt aangevuld met specifieke vetzuren.  

Het aanvullen van het melkveerantsoen met voervet is niet nieuw. Het zit in veel rantsoenen voor hoogproductieve koeien om te zorgen voor voldoende energie voor een hoge melkproductie. Tegelijkertijd kan het bijdragen aan het op peil houden van de conditie en daarmee vruchtbaarheid van de koeien. Wat wel nieuw is, is de wetenschappelijke kennis over de rol van verschillende vetzuren, de bouwstenen van vet, op de prestaties van melkkoen.

Volgens dr. Richard Kirkland, Global Technical Manager bij Volac Wilmar Feed Ingredients, bieden de nieuwe onderzoeksresultaten melkveehouders handvatten om het rantsoen specifiek af te stemmen op de eisen van individuele bedrijven. "Een belangrijke rol spelen de vetzuren palmitinezuur (C16:0) en oliezuur (C18:1) in verschillende lactatiestadia", zegt dr. Kirkland. “C16:0 is een gunstig vetzuur voor het verbeteren van de melkvetproductie en melkopbrengst. Het is nu echter duidelijk dat dit ten koste kan gaan van de lichaamsconditie van een koe en kan leiden tot gewichtsverlies aan het begin van de lactatie. Dit kan een oorzaak zijn van verminderde vruchtbaarheid.”

“Het voeren van C18:1, dat in de dunne darm wordt opgenomen, verbetert de verteerbaarheid van het totale vet. Het kan de vruchtbaarheid verbeteren door een betere ontwikkeling van eicellen en embryo's. In tegenstelling tot C16:0, stimuleert C18:1 om een deel van de voedingsstoffen in lichaamsvet om te zetten om zo het verlies van conditie tijdens de vroege lactatieperiode te verminderen."

Verhouding tussen C16:0 en C18:1

Professor Adam Lock (Michigan State University afdeling Animal Science) heeft de invloed van Mega-Max op de prestaties van een koe vanaf het afkalven tot en met de vroege lactatie onderzocht. Mega-Max is een pensbestendig vetsupplement met vetzuren C16:0 en C18:1 in de verhouding 60:30.  

"Het is een misverstand dat vet niet aan verse koeien mag worden gevoerd omdat het bij  een hoge melkproductie lichaamsvet zou mobiliseren om energie te leveren. Uit eerder onderzoek bleek dat deze veronderstelling niet juist is”, legt professor Lock uit. Tijdens het recente onderzoek in Amerika kregen melkkoeien, vanaf het afkalven totdat ze 24 dagen aan de melk waren een rantsoen met of zonder aanvulling met Mega-Max. Vanaf dag 25 tot 67 aan de melk werd elke groep verder onderverdeeld in een controlegroep of in een groep waarbij het rantsoen met Mega-Max werd aangevuld.

“Gedurende de verse periode (1-24 dagen aan melk) hielden de controlekoeien en koeien met vettoevoeging van Mega-Max een vergelijkbare lichaamsconditie. Bij de groep met Mega-Max in het rantsoen steeg het melkvetpercentage en de melkgift echter. Wat resulteerde in 3,1 kg meer meetmelk dan in de controlegroep”, legt professor Lock uit.

“Het voeren van vet aan het begin van de lactatie en de aansluitende piekperiode (dag 25-67 aan de melk) had geen effect op de drogestof-opname van de koeien. Het verhoogde de melkgift wel met 5,1 kg per dag en het melkvetgehalte met 0,2%. Dit leidde tot een significante toename van de melkvetopbrengst van 1,76 kg naar 2,07 kg per dag. Cruciaal was dat dit werd bereikt zonder afname van lichaamsgewicht of vermindering van conditiescore. "

 Managen van de C16:0 tot C18:1-verhouding tijdens de lactatie

Gegevens uit deze nieuwe studie ondersteunen het idee dat het vetzuurprofiel cruciaal is voor de vroege lactatie bij het aanvullen van het rantsoen met vet. Dit om koeien niet verder in de negatieve energiebalans te duwen.

"Dit onderzoek onderstreept hoe belangrijk het is om tijdens lactatie te sturen op de verhouding tussen C16:0 en C18:1 vetzuren in het rantsoen", zegt John Newbold, hoogleraar melkveevoeding aan het Rural College in Schotland.

“Het is duidelijk dat bij de keuze van een vetsupplement aan het begin van de lactatie een product met een lager C16:0 gehalte en een hoger gehalte C18:1 de voorkeur heeft. Het zorgt aan het begin van de lactatie voor betere verdeling van de voedingsstoffen naar lichaamsreserves en voorkomt verlies van conditie. Bovendien is een groter beschikbaarheid van C18:1 aan de eierstokken gunstig voor de ontwikkeling van embryo's. Daarnaast zorgt de verbeterde verteerbaarheid voor een extra boost in beschikbare energie”, legt professor Newbold uit.

 Calciumzouten blijven de enige effectieve methode om C18:1 aan de dunne darm te leveren zonder een verstoring van de vezelvertering in de pens en een negatief effect op de melkvetproductie. Uit gegevens van de Michigan State University blijkt dat C16:0 en C18:1 in een gehalte van 60:30 in de vorm van een calciumzout meest gunstig is.

Halverwege de lactatie, als de conditie (BCS) op peil is, kan de veehouder overstappen op een product met een hoger aandeel C16:0. "Palmitinezuur (C16:0) stimuleert de productie van melk en melkvet”, zegt professor Newbold. Voor sommige bedrijven kan in de late lactatie een toevoeging van 80 tot 90% C16:0 ook gunstig zijn om te voorkomen dat koeien voor het afkalven vervetten.

 Het juiste vetzurenprofiel aanvullen

Bij vetsupplementen, zo benadrukt dr. Kirkland, is de pensbestendigheid belangrijk. Met pensbestendige vetzuren, zoals calciumzouten, kan het vetgehalte van het rantsoen worden verhoogd zonder nadelig effect op de vezelvertering. Die verstoring treedt wel bij vloeibare oliën of vetrijke ingrediënten, zoals bierbostel.

"Pensbestendigheid is ook essentieel om te zorgen dat de onverzadigde vetzuren, zoals C18:1, in de dunne darm terecht komen", besluit dr. Kirkland.

"Om te zorgen dat het rantsoen voldoende vet bevat met het meest geschikte vetzuurprofiel, bieden pensbestendige voervetten de mogelijkheid om te sturen op specifieke voedingsbehoeften in de verschillende stadia van lactatie. Zo optimaliseer je de productie en zorg je dat de koeien in conditie blijven wat van belang is voor de vruchtbaarheid."