Zomerrantsoen: Pensbestendig vet houdt melkvetgehalte op peil

In de zomer zorgt een rantsoen met weidegras voor een andere samenstelling van melk dan een winterrantsoen met kuilgras. Schommelingen in de graskwaliteit beïnvloeden de melkproductie en weidegras zorgt in veel gevallen voor een daling van het melkvetgehalte. Deze is in de zomermaanden op zijn laagst (zie figuur 1). Met pensbestendig vet in het rantsoen beperkt u deze daling en houdt u het melkvetgehalte op peil.

Melkvetgehalte verloopFiguur 1: Gemiddeld maandelijks melkvetpercentage geregistreerd tijdens de seizoenen 2015/15, 2015/16 en 2016/17 op  melkveebedrijven in (bron: AHDB Dairy)

Een grasrantsoen heeft op twee manieren invloed op het melkvetgehalte. Ten eerste door het lage aandeel vezels en de hoge verteerbaarheid (met name in voorjaarsgras). Samen met hoge concentratie snel fermenteerbare, in water oplosbare koolhydraten zorgt dit voor weinig stimulatie van de pens en een (te) hoge pens pH. Daardoor raakt de vertering verstoord. Ten tweede bevat voorjaarsgras ongeveer 3% vet, waarvan het grootste gedeelte meervoudig-onverzadigd is. Grazende melkkoeien kunnen zo’n 400-500 g onverzadigde "vrije" (niet-pensbestendige) vetten per dag verteren. Een te veel aan olie zorgt op twee manieren dat pensbacteriën hun werk, de vezelvertering, niet (goed) meer kunnen doen.

  1. Enkelvoudig onverzadigde oliën vormen een olie-achtige laag (oliefilm) om de vezels, waardoor pensbacteriën deze minder goed afbreken.
  2. Meervoudig onverzadigde oliën tasten pensbacteriën aan waardoor zij zich niet meer kunnen vermenigvuldigen of zelfs gedood worden.

Gevolg: de prestaties van de koe nemen af, zoals daling van de melkproductie en het melkvetpercentage.

Pensbestendig vet is een veilig supplement

De overgang van winterrantsoen naar een rantsoen met vers gras resulteert vaak in een daling van het melkvetpercentage. Door pensbestendig vet aan het rantsoen toe te voegen kunt u de daling in het melkvetgehalte beperken. Omdat de vetzuren in pensbestendig vet niet in de pens, maar in de dunne darm vrijkomen, heeft dit geen (negatieve) invloed op de pensvertering. Vanuit de dunne darm worden de vetzuren direct in de uier opgenomen. Dit maakt pensbestendig vet een ‘veilig’ supplement.

Met C16:0 specifiek het melkvetgehalte verhogen

U kunt specifiek het melkvetpercentage verhogen door zogenaamde 'hoge-C16' vetsupplementen in het rantsoen op te nemen. Deze bevatten een hoog aandeel van het melkvet-stimulerende palmitinezuur. Een lage dosering (300-500 g/koe/dag) kan het melkvetpercentage met 0,2-0,3 procentpunt verhogen. Mega-Fat 88 bevat 88% van het actieve C16-vetzuur en is een uitstekend supplement voor koeien om bij wisselende voeromstandigheden het melkvetgehalte op peil te houden.